عسل و بیماری دیابت
آزمایش ها ثابت کرده اند که اگر بیماران دیابتی، عسل طبیعی را در وعده های غذایی خود بگنجانند، قند خون آن ها پایین می آید و به حالت عادی بر میگردد. همچنین آزمایش های مکرر ثابت کرده است که عسل حاوی ماده اکسید کننده ای است که فرآیند جذب قند در خون را آسان می کند و نمی گذارد درصد قند در خون بالا رود. یکی دیگر از عواملی که به جذب قند در خون کمک میکند میزان بالای عنصر پتاسیم در عسل میباشد.
در این روش، مصرف یک قاشق غذاخوری عسل می تواند باعث افزایش قند خون شود و در نتیجه سلول های پانکراس با فعال کردن ترشح انسولین موجب تولید انسولین میشوند. لذا بیمار دیابتی قبل از آغاز مصرف عسل و بعد از مصرف آن، باید آزمایش خون انجام دهد. پس از نتیجه آزمایش، پزشک اندازه مصرف مجاز عسل را در وعده های غذایی شخص تعیین میکند.
عسل یک ماده غذایی بسیار شیرین است. بنابراین چطور برخی از افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ ادعا میکنند که عسل برای بیماران دیابتی مشکلی ندارد و عسل مصرف می کنند؟ تمام پزشکان میگویند که در صورت ابتلا به این بیماری و همچنین در صورت داشتن اضافه وزن، نباید مواد غذایی شیرین مصرف کنیم. با این حال مطالعات و آزمایشات بالینی خلاف این مطلب را عنوان میکنند.
راز این مسئله، در نوع قند موجود در عسل نهفته است. انواع قند خوب، قند بد و حتی قند سمی وجود دارند. برای درک بهتر این مسئله، از ابتدا شروع میکنیم. غذا حاوی کربوهیدرات است. انواع مختلفی رژیم های غذایی با و بدون کربوهیدرات ها وجود دارند. افراد مختلف از رژیم هایی استفاده میکنند که برایشان کارساز است، اما برخی افراد نمیتوانند رژیم غذایی مناسب خود را بیابند. این گونه افراد شاید رویکرد جامع را نادیده گرفته و فراموش کرده اند که غذا تنها عامل مهم در زندگی انسان نیست.
آیا افراد دیابتی میتوانند عسل بخورند؟
درباره عسل و دیابت حرف های زیادی در بین عموم وجود دارد ولی حقیقت این است که افرادی که به دیابت مبتلا هستند، باید کربوهیدرات و قند مصرفی خود را کنترل و مدیریت کنند. این بدان معنا نیست که آن ها باید از مصرف شیرینی جات به طور کلی خودداری کنند. عسل نه تنها بی خطر است، بلکه دارای خواص ضد التهابی است که ممکن است عوارض دیابت را نیز کاهش دهد.
یکی از مزایای خوردن عسل این است که می تواند سطح انسولین شما را افزایش داده و به کنترل قند خون شما کمک کند. اگر عسل را جایگزین قند کنیم، با توجه به اینکه عسل منبع آنتی اکسیدان ها است و خاصیت ضد التهابی دارد، در نتیجه می تواند مفید باشد.
یک برنامه غذایی مناسب که همراه با آنتی اکسیدان فراوان باشد، باعث می شود بدن سوخت و ساز خود را به درستی انجام دهد و از آنجایی که عسل دارای خاصیت ضد التهابی می باشد می تواند به بهبود دیابت کمک کند. التهاب باعث می شود مقاومت به انسولین بیشتر شود، در نتیجه بدن نمی تواند به طور درست به انسولین پاسخ بدهد.
کربوهیدرات ها
دانشمندان میگویند: غذا حاوی کربوهیدرات است. این کربوهیدرات ها می توانند ساده یا پیچیده باشند. نوع ساده آن ها حاوی یک یا چند قند است و نوع پیچیده آن ها حاوی قندهای بسیار زیادی است. به منظور هضم جذب این مواد، بدن ما تمام آن ها را به قندهای ساده تر تجزیه می کند.
پس از خوردن غذا، سیستم گوارشی ما کربوهیدرات ها را تجزیه می کند، بدین معنی که این مواد را به قندهای ساده تر (مونوساکاریدها) تبدیل می نماید، بنابراین می توانند درون جریان خون جذب شوند. سرعت ورود آن ها به خون، به اصطلاحی با عنوان شاخص گلیسمی (GI) ختم میشود. زمانی که غذایی می خوریم که حاوی کربوهیدرات های ساده زیادی است، دیگری نیازی به هضم آن ها نیست و به سرعت وارد خون می شوند. در این حالت گفته می شود که این غذاها دارای GI بالایی هستند. زمانی که سیستم گوارشی ما زمان زیادی برای هضم غذا صرف می کند و قندها با سرعت کمتری وارد خون می شوند، در این حالت گفته میشود که این کربوهیدرات ها GI کُندتری دارند.
به بیان بسیار ساده تر، زمانی که غذا میخوریم، لوزالمعده (پانکراس) ما هورمونی به نام انسولین ترشح کرده که قند را به انرژی و چربی تبدیل میکند. اگر مقادیر زیادی غذا با GI سریع بخوریم، قند زیادی وجود خواهد داشت که لوزالمعده باید به چربی تبدیل نماید. زمانی که غذا با GI پایین مصرف میکنیم، بدن ما کربوهیدرات ها را به نوبت تبدیل کرده و مقدار زیادی از آن به انرژی و مقدار کمتر به چربی تبدیل می شود.
بسیاری از کربوهیدرات های موجود در غذاها و نوشیدنی های فرآوری شده مصرفی ما، GI بالایی دارند. از این گذشته، این نوع غذاها زودتر از غذاهای طبیعی باعث گرسنگی بدن ما می شوند، بنابراین ما را مجبور به غذا خوردن به دفعات بیشتر می کنند. از طرف دیگر، کربوهیدرات های طبیعی یافت شده در میوه ها و سبزیجات، بنشن ها و غلات کامل و غیره، با سرعت کمتری وارد جریان خون ما می شوند. مقدار GI از GI کم (کمتر از ۵۵)، GI متوسط (بین ۵۶ تا ۶۹) و GI بالا (بالاتر از ۷۰) رتبهبندی می شوند.
عسل و دیابت
یک قاشق غذاخوری عسل، تقریباً حاوی کربوهیدرات های (گلوکز-فروکتوز) برابر با میزان موجود در یک سیب با اندازه متوسط است. بیمار دیابتی میتواند مطمئن باشد که مصرف عسل، در مقایسه با نشاسته های غنی از قند یا گلوکز با مقدار مساوی، واکنش قند خون را به میزان قابل توجهی کاهش میدهد.
به دلیل اینکه پس از هضم، عسل به سرعت جذب شده و درون کبد به گلیکوژن تبدیل میشود، بنابراین گلوکز از جریان خون حذف شده و مقادیر قند خون کاهش می یابد. کبد فروکتوز و گلوکز را به نسبت ۱:۱ به گلیکوژن تبدیل می کند. عسل دقیقاً حاوی همین نسبت فروکتوز و گلوکز است و این امر عسل را به گزینه های عالی برای تبدیل سریع به گلیکوژن تبدیل می کند، بنابراین چیزی باقی نمی ماند که قند خون را افزایش دهد. مقادیر کم قند خون به معنای تقاضا و عرضه پایین برای انسولین است، بنابراین تثبیت قند خون را توجیه میکند.
دلیل اینکه مصرف عسل به کاهش تولید و ترشح انسولین از لوزالمعده منجر میشود، ممکن است با ترکیبات موجود در عسل که تولید ماده حساس به انسولین در کبد را تثبیت می کند، مرتبط باشد. از طریق این فرضیه که باید بوسیله تحقیقات اثبات شود، بصورت عملی مشخص شده است که خوردن عسل به کاهش ترشح انسولین نسبت به مواقع هضم ساکارز (قند خوراکی) یا شیره ذرت با فروکتوز بالا، منجر میشود.