اولین بار کلمه گرده در سال ۱۷۶۰ به نام پولن (Pollen) در زبان انگلیسی مورد استفاده قرار گرفت. گرده از یک لغت لاتین گرفته شده و به معنای پودر نرم است و در فرهنگ لغت آمریکایی به مواد پودر مانندی می گویند که در گیاهان گلدار تولید میشود.
گرده گل دانه های خیلی کوچکی هستند که در انتهای پرچم گلها قرار می گیرند و از عوامل بارور شدن گیاهان به شمار می روند. گرده گل توسط زنبور عسل جمع آوری می شود و غذای زنبورهای جوان است و یکی از کامل ترین خوراکی های طبیعت محسوب می شود؛ زیرا تقریبا تمام مواد مغذی مورد نیاز انسان را شامل می شود. درباره خواص گرده گل همین بس که این محصول زنبور عسل سرشار از پروتئین ها (حدود ۴۰ درصد پروتئین)، اسید آمینه های آزاد و ویتامین ها از جمله B-complex و اسید فولیک است.
زنبورداران از تله‌های گرده گل در ورودی کندوها، جهت جمع‌آوری گرده گل خام استفاده می‌کنند، که جمع‌آوری گرده زنبور برای کاربردهای تجاری احتمالی را آسان‌تر می‌کند. ترکیبات مغذی مختلف گرده گل، باعث ایجاد خواص درمانی ارزشمند متفاوتی می‌شوند. گرده گل از زمان‌های قدیم، بطور گسترده به عنوان عامل بالقوه برای کاربردهای درمانی یا تغذیه‌ای شناخته میشود. تحقیقات پیشین نشان می‌دهند که زنان دوران باستان که آن را در رژیم غذایی خود گنجانده بودند، سالم، زیبا و قوی باقی مانده‌اند.
لازم است بدانید که برای جمع آوری حدود یک قاشق چای خوری گرده گل، یک زنبور عسل به مدت روزانه هشت ساعت در طول یک ماه کار زحمت می کشد. پودر گرده گل بیش از دو میلیون دانه گرده گل دارد و یک قاشق چای خوری آن حاوی بیش از دو میلیارد و نیم دانه گرده گل است.
کربوهیدرات‌ها
کربوهیدرات‌ها گروه اصلی مواد تشکیل دهنده هستند و حدود ۴۰ تا ۸۵ درصد گرده گل خشک را تشکیل می‌دهند. فراوان‌ترین کربوهیدرات نسبت به سایر کربوهیدرات‌های گرده گل، فروکتوز، و سپس گلوکز و ساکارز هستند.
پروتئین و آمینواسیدها
دومین ماده فراوان تشکیل دهنده گرده گل، پروتئین‌ها هستند که به همراه ۲۰ آمینو اسید اساسی، حدود ۱۴ تا ۳۰ درصد آن خشک را تشکیل می‌دهند. آمینواسیدهایی مانند پرولین، اسید گلوتامیک و اسید آسپارتیک، آمینو اسیدهای اصلی هستند، هرچند، ترکیبات و مقادیر آمینو اسیدها در میان نمونه‌های مختلف گرده گل بدست آمده از منشأهای گیاهی و جغرافیایی مختلف، با یکدیگر متفاوت هستند. سطوح بالای پروتئین‌ها و آمینواسیدها باعث می‌شوند تا گرده گل، خوراک حیوانی بسیار عالی بوده و تغذیه انسان را ارتقا دهند.
چربی‌ها
مطالعات پیشین درباره مقدار کل چربی‌های گرده گل جمع‌آوری شده بوسیله زنبور عسل، مقدار ۱ تا ۱۰ درصد در گرده گل خشک را نشان داد و روش‌های GC و GC-MS برای تجزیه و تحلیل اسیدهای چرب مورد استفاده قرار گرفتند. تعداد کل ۲۰ اسید چرب در گرده گل یافت شد؛ بعلاوه، محققان رابطه بین توزیع اسیدهای چرب و منشأ گیاهی آن را اثبات کردند. اگرچه، به دلیل ساختارهای پیچیده چربی و ایزومرهای مختلف چربی، شناسایی گروه‌های دیگر چربی از جمله فسفولیپیدها و اسفینگولیپیدها با استفاده از روش حاضر، کار دشواری است.
ویتامین‌ها
گرده گل سرشار از ویتامین، بخصوص ویتامین‌های گروه B است. ویتامین B3 با نیکوتینامید و نیاسین، جزء تشکیل دهنده اصلی در میان ویتامین‌های گروه B است که نشان دهنده مکمل غذایی خوب در مقابل پلاگر میشود. بعلاوه، ویتامین A، به عنوان یک آنتی‌اکسیدان عالی، تقریباً به مقدار ۵/۱ میلی‌گرم در هر ۱۰۰ گرم گرده گل خشک وجود دارد. گرده گل همچنین حاوی ویتامین E و مقادیر جزئی ویتامین C است. اختلاف مقدار ویتامین‌ها بین گونه‌های مختلف گرده گل، می‌تواند نشان دهنده تفاوت منشأهای گیاهی این گرده‌های گل باشد.
مواد معدنی
گرده گل حاوی ریزمغذی‌های غنی مانند پتاسیم (K)، سدیم (Na)، کلسیم (Ca)، منیزیم (Mg)، فسفر (P)، روی (Zn)، آهن (Fe)، مس (Cu)، و منگنز (Mn) است و مکمل مناسبی برای کمبودهای تغذیه‌ای انسان می‌باشد. گرده گل از منشأهای گیاهی مختلف، با توجه به انواع و مقادیر مواد معدنی مختلف آن‌ها دسته‌بندی میشود. از این رو، مواد معدنی موجود در آن، ممکن است نه تنها به عنوان مکمل در رژیم غذایی استفاده شوند، بلکه می‌توانند نشانگرهای مشخصه‌ای برای شناسایی منشأهای گیاهی و بررسی کیفیت گرده گل باشند.
کاروتنوئیدها
کاروتنوئیدها گروه متنوعی از پلین‌هایی با رنگ‌های زرد تا قرمز هستند که مسئول رنگ بسیاری از محصولات کشاورزی گیاهی می‌باشند و نقش مهمی در سلامت انسان بازی می‌کنند. بتاکاروتن، به ویتامین A تبدیل میشود، که ریسک ابتلا به سرطان و بیماری‌های قلبی-عروقی را کاهش می‌دهد. محققان دریافتند که مقدار بتاکاروتن، در نمونه‌های گرده گل رومانیایی، نسبت به نمونه‌های برزیلی، بسیار پایین هستند. بر اساس این تحقیق، مقادیر کل کاروتن، به دلیل اختلافات آب و هوایی و منشأ گیاهی گرده گل، تفاوت گسترده‌ای دارند.
خواص گرده گل
_ افزایش انرژی
طیف وسیعی از مواد مغذی موجود در گرده گل آن را به یک انرژی دهنده عالی طبیعی تبدیل می کند. کربوهیدرات ها، پروتئین و ویتامین B می توانند در طول روز با افزایش استقامت و مبارزه با خستگی به شما کمک کنند.
_ نرم کننده پوست
گرده گل اغلب در محصولات موضعی که هدف آن ها درمان شرایط التهابی و سوزش های پوستی مانند پسوریازیس یا اگزما است مورد استفاده قرار می گیرد. اسید آمینه ها و ویتامین ها از پوست محافظت می کنند و به بازسازی سلول ها کمک می کنند.
_ سیستم تنفسی
گرده گل زنبور عسل، حاوی مقدار زیادی آنتی اکسیدان است که ممکن است اثر ضد التهابی بر روی بافت های ریه داشته باشد و مانع حمله آسمی شود.
_ درمان حساسیت
یکی دیگر از خواص گرده گل کاهش میزان هیستامین موجود می باشد که باعث کم شدن بسیاری از آلرژی ها می شود. دکتر لئو کانوی، دکترای تغذیه از دِنور کلرادو، گزارش داد که ۹۴ درصد از بیمارانش پس از درمان با مصرف گرده گل به طور کامل از علائم آلرژی آزاد بودند. از بین رفتن همه چیز از آسم تا آلرژی و مشکلات سینوسی تایید می کند که گرده گل در برابر طیف گسترده ای از بیماری های تنفسی موثر است.
_ سیستم گوارشی
بعلاوه ویتامین های سلامتی بخش، مواد معدنی و پروتئین، گرده گل همچنین دارای آنزیم هایی است که می توانند در عمل گوارش مفید واقع شوند. آنزیم ها بدن شما را در گرفتن مواد مورد نیاز از خوراکی هایی که می خورید یاری می دهند.
_ تقویت سیستم ایمنی
گرده برای فلور روده مفید است، بنابراین سیستم ایمنی را پشتیبانی می کند. طبق گفته دکتر جوزف مِرکولا، متخصص بهداشت عمومی، گرده گل دارای خواص آنتی بیوتیکی است که می تواند به محافظت از بدن در برابر ویروس های آلوده کمک کند. فواید گرده گل به اینجا ختم نمی شود و همچنین این ماده سلامتی بخش سرشار از آنتی اکسیدان ها است که سلول ها را از اکسیداسیون ناخوشایند رادیکال های آزاد جلوگیری می کند.
_ درمان اعتیاد
از دیگر فواید گرده گل این است که با مهار کردن افزایش ضربان و انگیزش های ناگهانی و سرکوب هوس ها به طور کامل برای درمان اعتیاد به مواد مخدر استفاده می شود. از آنجا که گرده گل هوس های ناگهانی را سرکوب می کند، ممکن است برای کاهش وزن نیز سالم و مفید باشد. با این حال تحقیقات بیشتر در مورد خواص گرده گل به ویژه درباره مدیریت وزن مورد نیاز است.
_پشتیبانی از سیستم قلبی عروقی
گرده گل دارای مقدار زیادی روتن می باشد؛ یک بیوفلاونوئید آنتی اکسیدانی که به تقویت عروق خونی، مشکلات گردش خون و تنظیم سطح کلسترول کمک می کند. قدرت بالای ضد انعقادی آن می تواند به جلوگیری از حمله قلبی و سکته مغزی کمک کند.
_ درمان دیابت
پزشکان گرده را در درمان علائم دیابت موثر تشخیص داده اند و همچنین در تحقیقات خود به این نتیجه رسیده اند که گرده دارای آنتی بیوتیک هایی مانند پنی سیلین است و قادر به جلوگیری از رشد برخی میکروارگانیسم ها می باشد.
_ خواص گرده گل برای کبد
چندین مطالعات حیوانی نشان می‌دهد گرده گل زنبور عسل به محافظت از کبد در برابر آسیب‌ها و بیماری‌ها کمک می‌کند و حتی ممکن است به ترمیم آسیب‌های کبدی ناشی از اعتیاد به الکل و مواد مخدر کمک کند.
مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۳ که در طب مکمل و جایگزین مبتنی بر شواهد به دست آمده، منتشر شد که نشان داد گرده گل زنبور عسل باعث بهبود سلول‌های کبدی میشود و از آسیب‌ها و بیماری‌ها محافظت می‌کند و عوارض جانبی کمتری نسبت به راه حل‌های دیگر مانند خار مریم دارد.
عوارض مصرف گرده گل چیست؟
گرده زنبور عسل برای اکثر افراد مفید است. اما ممکن است به آن آلرژی داشته باشید. گرده زنبور عسل می تواند یک واکنش آلرژیک جدی ایجاد کند از جمله: تنگی نفس، کهیر، تورم. گرده زنبور عسل برای زنان باردار بی خطر نیست. زنان همچنین در صورت شیردهی باید از مصرف گرده زنبورعسل خودداری کنند. اگر با برخی از داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین مصرف شود، گرده زنبور عسل ممکن است باعث افزایش خونریزی شود.
